Jedna nedavno sprovedena anketa pokazuje da su među mladima u Srbiji najpopularnije i najcenjenije institucije crkva i vojska. To nije nikakvo iznenađenje jer su i ranija istraživanja potvrđivala da su ove dve institucije od većine stanovništva isticane po popularnosti, i za vreme Miloševića, a i posle njega. Pravo pitanje, međuim, jeste kako je to moguće kada je poznato da su crkva i vojska bili upletene u mnoge događaje koji su po lošem obeležili protekle godine.
Savremenicima su još sveže slike popova koji blagosiljaju neke od najvećih zločinaca pre nego što će krenuti na bojišta i u pljačkaške pohode, a u novijim vremenima spominju se pedofilska afera vladike Pahomija, raspusnost i raskalašnost vladika Kačavende i Filareta. Istovremeno, vojska i njeno delovanje predstavljaju mračnu epizodu u raspadu Jugoslavije.
Otkud onda takva uvek prisutna popularnost?
To se ponajpre može objasniti opštenarodnim verovanjem u dva mita, posebno osnaženim medijskom i političkom propagandom o srpskoj religioznosti i srpskoj vojničkoj tradiciji kao nepobitnim istinama na kojima se zasnivaju srpska istorija, duhovnost i tradicija. Posebno su ovi mitovi bili aktivirani u takozvanom ‘‘događanju naroda“ i masovnim mitinzima početkom devedesetih i klerikalizaciji društva koja traje sve do današnjih dana.
Jedna nedavno sprovedena anketa pokazuje da su među mladima u Srbiji najpopularnije i najcenjenije institucije crkva i vojska. To nije nikakvo iznenađenje jer su i ranija istraživanja potvrđivala da su ove dve institucije od većine stanovništva isticane po popularnosti, i za vreme Miloševića, a i posle njega. Pravo pitanje, međuim, jeste kako je to moguće kada je poznato da su crkva i vojska bili upleteni u mnoge događaje koji su po lošem obeležili protekle godine
Konzervatizam Srpske pravoslavne crkve uveliko je obeležio i srpsku političku scenu. Gotovo da nema političke partije u Srbiji koja ne održava bliske veze sa crkvom, a najviše državne ličnosti krupne političke odluke donose u konsultaciji sa crkvenim velikodostojnicima čije se mišljenje uvažava kao merodavno.
Crkva je, međutim, u važnim istorijskim periodima činila pogrešne procene koje nikada nisu bile preispitivane, niti izlagane kritici. I kada je grešila, crkva je bila nedodirljiva.
Glavni ideolog crkve nesumnjivo je episkop Nikolaj Velimirović koji je maja 2003. kanonizovan za svetitelja. U biografiji Nikolaja Velimirovića, kao i u njegovim delima nalazimo više problematičnih i kompromitujućih detalja.
Godine 1935. u predavanju održanom u Beogradu ‘‘Nacionlizam svetog Save“ Nikolaj je odao priznanje Adolfu Hitleru ‘‘koji je kao prost zanatlija i čovek iz naroda uvideo da je nacionalizam bez vere jedna anomalija, jedan hladan i nesiguran mehanizam. I evo u dvadesetom veku on je došao na ideju Svetog Save, i kao laik poduzeo je u svome narodu onaj najvažniji posao koji priliči jedino svetitelju, geniju i heroju“.
Samo dve godine kasnije, 1937., kako izveštava Glasnik srpske pravoslavne patrijaršije, patrijarh Varnava izjavljuje, idući tragom Nikolaja Velimirovića, sa simpatijama prati borbu Firera i državnog kancelara. ‘‘Firer velikog nemačkog naroda vodi borbu koja služi na korist čitavom čovečanstvu…Opravdana borba nemačkog naroda za ravnopravnost zaslužuje poštovanje svih naroda.“
Nikolaj Velimirović se dovodi u vezu i sa osnivanjem fašističkog ‘‘Zbora“ Dimitrija Ljotića čiji je bio bliski prijatelj i kojem je na sahrani izgovorio opelo.
Iz mnoštva različitih anticivilizacijskih, antikulturnih i rasističkih stavova izdvajamo, primera radi, nekoliko citata iz knjige ‘‘Kroz tamnički prozor“ objavljene posle Drugog svetskog rata i koja se uz Velimirovićeva ostala dela može kupiti u svakoj boljoj beogradskoj knjižari. Piše Nikolaj Velimirović:
‘‘Sva moderna gesla evropska sastavili su Židi, koji su Hrista razapeli: i demokratiju i štrajkove, i socijalizam, i ateizam, i toleranciju svih vera, i pacifizam i sveopštu revoluciju, i kapitalizam i komunizam. Sve su to izumi Židova, odnosno oca njihovog đavola. I to je sve u nameri da Hrista ponize, da Hrista ponište, i da na presto Hristov stave svog jevrejskog mesiju, ne znajući ni dan danas da je to sam Satana, koji je otac njihov i koji ih je zauzdao svojom uzdom i bičevao ih svojim bičem…“
‘‘Evropski narodi su pod prokletstvom božijim jer oni nisu više narodi nego jazavci…dvonogi majmuni…zverovi a ne ljudi..Evropa je jeres. Evropski intelektuizirani čovek napravio je ugovor sa đavolom. A ti, Srbijo, kuda si pošla za Evropom: Ti nikada nisi išla njenim putem i nikada za njom…“ Kultura je: ‘‘Nula ispod jedinice…dim, prah,blato, mutljag…glupačka ništarija“. O higijeni: ‘‘Revnost za čistoćom, postala je manija za čistoćom. No nažalost i ovde je Čivutin umešan… Vodovod, vodovod, vodovod. Kupatila, kupatila, kupatila! Čistoće, čistoće, čistoće. I svi klonuše od umora perući se i čisteći spolja…“ Nikolajevi savremenici svedoče da se Nikolaj godinama nije okupao.
“Jevreji i njihov otac đavo uspeli su laganim dugotrajnim trovanjem duha i srca evropskog čovečanstva da ovo odvrate od pravog bogopoštovanja i privuku na poklonjenje idolu kulture.“
‘‘Sva moderna gesla evropska sastavili su Židi, koji su Hrista razapeli: i demokratiju i štrajkove, i socijalizam, i ateizam, i toleranciju svih vera, i pacifizam i sveopštu revoluciju, i kapitalizam i komunizam. Sve su to izumi Židova, odnosno oca njihovog đavola. I to je sve u nameri da Hrista ponize, da Hrista ponište, i da na presto Hristov stave svog jevrejskog mesiju, ne znajući ni dan danas da je to sam Satana, koji je otac njihov i koji ih je zauzdao svojom uzdom i bičeva ih svojim bičem…“
Ovo su samo neki citati iz bogougodnog dela svetog Nikolaja. Dela Nikolaja Velimirovića spadaju među najčitanija, posebno omiljena među raznim pronacističkim grupama, ali i među brojnim vernicima, podržana i preporučena od strane najuglednijih ličnosti crkve kao spisi velike mudrosti i istine. Prema njemu se odnose kao prema vrhunskom autoritetu i nesumnjivom ideologu Crkve.
Njegov uticaj je veliki i to niko ne poriče.
Crkva je sve prisutnija u mnogim delovima društva. Prisutna je u školama, političkim partijama, sportskim klubovima, u vojsci. Kakvo se to društvo želi i stvara, ako se prihvataju poruke koje u svojim delima tako obilato šalje svome rodu sveti Nikolaj Velimirović?
Još tekstova ovog autora:
- Srbija se raspada
- Filozofija bede
- Tamni vilajet
- Oči straha
- Spasavanje Kapetana Dragana
- Patriotizam i siromaštvo
- Sretna nova!
- Dvadeset i jednu godinu posle
- Balkanska rapsodija
- Osveta loših đaka
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.